Wat is een aardbeving en of een tsunami?

Heeft u vragen over het ontstaan van extreem weer, of juist antwoorden, dan kunt u die hier plaatsen.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
dvdijk
Senior Member
Senior Member
Berichten: 424
Lid geworden op: 31 okt 2004 16:24

Wat is een aardbeving en of een tsunami?

Bericht door dvdijk » 27 dec 2004 11:12

Wat is een aardbeving en of een tsunami?

Aardbevingen en tsunamis; het zijn begrippen die ver van ons, Europeanen afstaan. Wat zijn eigenlijk aardbevingen en tsunamis en hoe worden ze veroorzaakt?

De aardbeving, ten zuidwesten van Sumatra, is het gevolg van de botsing tussen 2 platen: de plaat waar Australië op ligt en de plaat waar Indonesië op ligt. Hierbij duikt de Australische onder de Indonesische plaat. Dit verschijnsel heet subductie. De snelheid waarmee dit gebeurt bedraagt, in dit gebied, gemiddeld 7 cm per jaar. Dit gaat echter niet vloeiend. Door wrijving tussen de 2 platen wordt een gigantische spanning opgebouwd. Deze spanning kan zich lokaal ontladen in de vorm van een plotselinge verschuiving: de aardbeving.

Tsunami

Bij krachtige ondiepe onderzeese aardbevingen kunnen grote delen van de zeebodem in beweging komen. Indien de zeebodem plotseling omhoog komt of wegzakt zal het bovenliggende water respectievelijk weg- of toestromen. Daardoor ontstaat er in het water een golf die zich in alle richtingen door het water voortplant. Een dergelijke golf wordt aangeduid met de Japanse naam tsunami. Op de website van Kennislink staan meer wetenswaardigheden over tsunamis.

De grootte van deze golf hangt vooral af van de sterkte, de diepte en het mechanisme (grote verticale bodembeweging) van de aardbeving en van de diepte van het water. Meestal plant deze golf zich met grote snelheid (honderden kilometers per uur) voort door de oceaan met een golfhoogte van slechts enkele decimeters en een golflengte van tientallen tot honderden kilometers. Op schepen in volle zee worden de golven dan ook niet opgemerkt.

Groot gevaar

Het grote gevaar schuilt in de ophoging van de golf wanneer deze een langzaam ondieper wordende kust nadert. Met de afname van de diepte van het water neemt ook de snelheid van de golf sterk af. Door de geringere loopsnelheid in ondiep water worden de amplitudes sterk verhoogd. Het effect van golfbreking in baaien en langs topografische ruggen op de oceaanbodem kan de golfhoogten nog verder doen oplopen. Als gevolg hiervan kunnen in daartoe gevoelige kustgebieden de golfhoogten oplopen tot wel 30 meter en enorme verwoestingen aanrichten.

De meeste tsunamis komen voor in het gebied rondom de Grote Oceaan. Ook in het oostelijk deel van de Middellandse Zee (Griekse Archipel) en op de mid-oceanische ruggen (bijvoorbeeld de mid-Atlantische rug) kunnen tsunamis ontstaan. Zo werd Lissabon in 1755 getroffen door een verwoestende zeebeving, die gepaard ging met een 20 meter hoge vloedgolf.

Een krachtige aardbeving voor de kust van Zuid-Amerika kan een tsunami veroorzaken die zich over de gehele Grote Oceaan voortplant. In kustgebieden van veraf gelegen landen kan dan nog aanzienlijke schade worden aangericht. Op 22 mei 1960 vielen meer dan 200 slachtoffers in het kustgebied van Japan door een vloedgolf die het gevolg was van een zeer krachtige aardbeving voor de kust van Chili.

Ook flinke uitbarstingen van in zee gelegen vulkanen kunnen vloedgolven veroorzaken. Door de uitbarsting van de Krakatau op 26 augustus 1883 ontstond een vloedgolf van 36 meter hoog, waardoor er op Java en Sumatra meer dan 36.000 slachtoffers vielen.

In Honolulu op Hawaï is een internationaal waarschuwingscentrum gevestigd waar gegevens over bevingen en tsunamis onmiddellijk worden geregistreerd. In geval van een naderende tsunami gaan waarschuwingen uit naar bedreigde gebieden. Jaarlijks vinden er enkele onderzeese aardbevingen plaats waarbij melding wordt gemaakt van tsunamis in de aangrenzende kustgebieden.
Extreme Weather - Thunderstorms ! Devastating and Loud, Windy and Frightening but......always Exciting!

Plaats reactie